gười ta gọi họ là tí hon vì họ chỉ lớn xấp xỉ bằng quả dưa chuột nhỏ. Họ ở tại một thành phố rất đẹp, đẹp như mọi thành phố trong truyện thần tiên. Xung quanh các nhà mọc đủ các thứ hoa: hoa mẫu đơn, hoa cúc, hoa lan và các phố xá mang những tên hoa: phố Hoa Bìm Bìm, phố Hoa Cúc, phố Hoa Mua. Còn thành phố được gọi là thành phố Hoa, nằm trên bờ suối mà các cô chú tí hon gọi là sông Dưa Chuột vì chung quanh mọc rất nhiều dưa chuột.
Đằng sau con sông có một khu rừng. Các cô chú tí hon lấy vỏ cây bạch dương làm thuyền và dùng thuyền đó qua sông vào rừng kiếm quả, hạt dẻ và nấm. Bé bỏng như họ mà đi hái quả đã là cả một việc công phu, nhưng muốn kiếm hạt dẻ thì họ lại còn phải khổ công hơn nữa, họ phải trèo lên cành cây mang theo cả cưa, vì lẽ dĩ nhiên họ không thể nào hái hạt dẻ bằng tay không được. Khi họ đi hái nấm, họ cũng phải dùng cưa để cưa nấm sát đất rồi đẵn ra thành nhiều miếng nhỏ để tha về nhà cho tiện.
Có hai loại tí hon: tí hon trai và tí hon gái. Các chú tí hon thường mặc một chiếc quần dài hoặc đánh một cái quần đùi có dây đeo, còn các cô tí hon thì ưa mặc áo dài màu sặc sỡ. Ngại mất thì giờ chải đầu chải tóc, các chú thích cắt tóc ngắn, còn các cô thì trái lại, để tóc thật dài và ưa chải chuốt cho đẹp. Các cô tết tóc thành những cái đuôi sam dài và thắt bằng những dải vải nhỏ, họ đeo những chiếc nơ cả ở giữa đỉnh đầu. Nhiều chú tí hon tự hào rằng mình là con trai, không đi lại chơi bời gì với các cô tí hon. Còn về phía các cô thì lại mong đừng có chuyện gì dính dáng với các chú tí hon. Mỗi khi trông thấy một chú tí hon đi tới là các cô vội vàng rảo bước qua phố. Các cô làm thế là đúng, bởi vì có một vài chú tí hon hễ đi gần các cô là thế nào cũng nói những điều bậy bạ hoặc xô đẩy họ, hoặc xấu thói hơn nữa là giật đuôi sam của họ. Dĩ nhiên là cũng có những chú tí hon không làm như vậy nhưng điều đó có ghi rõ ràng ở trên trán họ đâu, cho nên tốt hơn hết là các cô đừng có chạm mặt với các chú. Các chú lúc cáu lên gọi các cô bằng mọi biệt hiệu nhảm nhí và ngược lại, các cô cũng tặng cho các chú đủ thứ tên cay cú.
Có lẽ một vài bạn đọc sẽ kêu rằng tôi bịa ra những chuyện này và trong thực tế làm gì có những chú tí hon như thế. Nhưng tôi không nói là trong thực tế có những chú như vậy. Thực tế là một việc và một thành phố trong truyện lại là một việc khác. Trong một thành phố ở trong truyện thì việc gì cũng có thể xảy ra được.
Mười sáu chú tí hon cùng ở một căn nhà trong phố Hoa Bìm Bìm. Thoạt tiên là Biết Tuốt. Người ta gọi chú như vậy là vì chú hiểu biết rất nhiều điều. Và chú hiểu biết nhiều điều là bởi vì chú đọc rất nhiều sách. Trong phòng của chú, chỗ nào cũng có sách: trên bàn và dưới gầm bàn, trên giường và dưới gầm giường nữa. Biết Tuốt đọc sách nhiều nên đã trở thành thông thái: người ta yêu mến chú và lắng nghe chú nói. Bao giờ chú cũng mặc một bộ quần áo đen và khi chú ngồi vào bàn đọc sách với cặp kính đeo trên mũi thì người ta cứ ngỡ chú là một vị giáo sư.
Sau đó là bác sĩ Thuốc Viên nổi tiếng có tài chữa mọi bệnh cho các cô chú tí hon. Lúc nào người ta cũng thấy chú khoác áo choàng trắng và đội mũ trắng. Ngoài ra còn có chú thợ máy Bù Loong với chú giúp việc Đinh Vít; chú Nước Đường nghiện uống nước ngọt có ga, một chú tí hon lịch sự nhất, vốn hay bực mình khi người khác quên nói “cám ơn” hay “xin vô phép”; chú thợ săn Viên Đạn với con chó Mực và khẩu súng bắn bằng đạn nút bấc; hoạ sĩ Thuốc Nước, nhạc sĩ Kèn Đồng. Còn có các chú Cáu Kỉnh, Lặng Lẽ, Tròn Xoay, Nhanh Nhảu, Mất Sạch, và hai anh em chú Ngộ Nhỡ, Chắc Chắn. Nhưng người mà ai cũng quen biết là Mít Đặc. Người ta gọi chú như vậy là vì chú chẳng hiểu biết điều gì cả.
Chú đội một cái mũ to xanh biếc và mặc một cái quần vàng, một chiếc áo sơ mi màu da cam và thắt một cái cà vạt xanh lá cây. Tính chú ưa những màu sặc sỡ, ăn mặc loè loẹt như con vẹt, cả ngày chú lượn quanh thành phố, bịa đặt ra đủ chuyện để kể cho bất kỳ ai muốn hóng chuyện và thường xuyên trêu chọc các cô tí hon. Nhác thấy chiếc áo sơ mi màu da cam của chú là các cô đã quay gót trở về nhà. Mít Đặc có một cậu bạn là chú Tịt Mũi ở phố Hoa Cúc. Hai chú mà tán chuyện thì kéo dài đến hàng giờ và mỗi ngày gây sự với nhau hai mươi lần và cũng xử hoà hai chục bận.
Đây là một chuyện đã xảy ra làm cho Mít Đặc nổi danh đình đám.
Một hôm, Mít Đặc lượn chán trong thành phố rồi ra ngoài đồng chơi. Ngoài đồng vắng tanh vắng ngắt. Chỉ có một con bọ dừa đang bay. Con bọ dừa vốn mắt không được tinh cho lắm nên húc ngay phải gáy Mít Đặc. Mít Đặc ngã lăn ra đất. Con bọ dừa liền thừa cơ lủi mất. Khi Mít Đặc đứng dậy, chú nhìn quanh tự hỏi không biết người nào đã làm cho chú té nhào. Chú chẳng trông thấy một ai.
Chú tự nhủ: “Chắc có cái gì từ trên trời rơi xuống?”
Chú ngẩng đầu nhìn trời nhưng chỉ nhìn thấy mặt trời rực sáng. Nhìn ông mặt trời rực sáng, chú lại nghĩ: “Cái đó hẳn là từ trên mặt trời rớt xuống, chắc có một mẩu nào rời ra và rơi trúng đầu mình”.
Trở về nhà, Mít Đặc gặp nhà thiên văn Thủy Tinh. Chú Thủy Tinh quả thật là táo tợn! Chú lấy những mảnh chai làm thành một thứ kính phóng đại và với nhiều mảnh kính đó, chú làm ra một ống kính khổng lồ để ngắm trăng sao. Vì thế chú trở thành nhà thiên văn.
Mít Đặc gọi chú:
- Ê, Thủy Tinh! Cậu biết chuyện gì vừa xảy ra không? Một mảnh mặt trời rơi vào đầu tớ đấy!
Thủy Tinh cười to:
- Chỉ khoác lác thôi! Nếu vậy thì nó phải đập bẹt cậu ra thành một cái bánh đa. Mặt trời to lắm, to hơn quả đất kia.
- Không thể thế được! Hình như nó chả to hơn cái đĩa đâu. - Mít Đặc trả lời.
Thủy Tinh giải thích:
- Đúng là chúng mình thấy nó y như bằng cái đĩa nhưng tại vì nó ở rất xa. Thực ra, mặt trời là một quả địa cầu khổng lồ. Mình đã nhìn thấy nó trong ống kính của mình. Nếu nó chỉ rớt xuống một mẩu nhỏ xíu thôi thì cũng đủ phá tan cả thành phố của chúng mình.
Mít Đặc kêu to:
- Không thể được! Không tin được! Tớ sẽ kể chuyện ấy cho bọn chúng nó nghe, tớ chắc là chúng nó chả biết đâu. Còn cậu thì dù sao cũng cứ nhìn vào ống kính của cậu: biết đâu chẳng có mảnh nào đó rớt xuống thì sao?
Mít Đặc bỏ chạy liền. Và hễ gặp chú tí hon nào, chú cũng báo tin ngay:
- Này, cậu có biết mặt trời to bằng nào không? Nó to hơn quả đất chúng ta. Có một mảnh mặt trời rời ra và rớt xuống rất nhanh. Chúng mình rồi sẽ bẹp hết ráo. Thật là khiếp! Cậu thử hỏi cậu Thủy Tinh mà xem.
Ai nghe chú nói cũng cười: người ta biết chú là chàng ba hoa. Ba chân bốn cẳng chạy một mạch về đến nhà, chú thét tướng lên:
- Anh em ơi! Trốn đi thôi! Có mảnh văng đấy!
- Mảnh nào? Cậu nói cái gì thế?
- Một mảnh của mặt trời, chúng ta rồi sẽ chết bẹp hết! Các cậu không biết sao? Mặt trời to hơn quả đất kia!
- Cậu bịa cái gì thế?
- Mình chả bịa gì cả. Chính Thủy Tinh nói đấy, nó đã nhìn thấy mặt trời trong ống kính của nó.
Nghe nói thế, các chú tí hon đều ùa ra ngoài xem có thật là mặt trời mất mất một mảnh không. Nhưng mặt trời vẫn sáng, làm cho các chú chảy nước mắt, không thấy gì nữa và các chú có cảm giác là mặt trời cũng có khuyết đi tí chút thật. Mít Đặc kêu:
- Chúng ta rút đi thôi! Rút đi thôi!
Các chú chạy vào nhà để thu dọn đồ đạc, Thuốc Nước vơ vội bút vẽ và các mực màu. Kèn Đồng vớ lấy kèn và đàn. Bác sĩ Thuốc Viên quên bẵng mất túi thuốc của mình, không biết là để ở đâu nữa, chú chạy nháo nhào từ phòng này qua phòng nọ. Vừa lúc Tròn Xoay đến bên cửa tay cầm đôi giày cao su, tay cầm cái dù thì chú nghe thấy tiếng Biết Tuốt thét:
- Đứng lại! Bình tĩnh! Không có chuyện gì xảy ra đâu! Chẳng nhẽ các cậu không biết Mít Đặc là anh chàng ba hoa à? Cậu ấy bịa cả ra đấy.
Mít Đặc thét lớn:
- Bịa ư? Nếu các cậu không tin mình thì đi hỏi cậu Thủy Tinh xem.
Cả bọn chạy đi tìm Thủy Tinh. Đúng là Mít Đặc đã phịa ra. Ai cũng cười, cũng giễu Mít Đặc:
- Kể ra người ta tin cậu được cũng thật lạ!
- Các cậu tưởng là mình không ngạc nhiên sao? Mình thề với các cậu là mình cũng đã tin đấy!
Và Mít Đặc là như thế đấy!
