"Lá Thư Hè" được tác giả Alphonse Daudet thừa nhận là tác phẩm nhắc ông hoài niệm về những giờ khắc đẹp đẽ nhất của tuổi trẻ.
Trong những đại văn hào nổi tiếng của nước Pháp được nhiều thế hệ độc giả biết đến, Alphonse Daudet là cái tên nổi bật không thể bỏ qua. Trong những ngày đầu năm 2016, bạn đọc Việt Nam sẽ được tiếp cận với một tập truyện ngắn của đại văn hào này mang tên Lá Thư Hè, do Nhã Nam phát hành.
Lá Thư Hè bao gồm những truyện ngắn được Alphonse Daudet viết khi về nghỉ tại một cối xay cũ kỹ thuộc xứ Provence miền Nam nước Pháp - vốn là sinh quán của thi sĩ - dưới dạng những lá thư gửi một người bạn làm nghề ký giả tại Paris. Giá trị của tác phẩm đã vượt cả không gian và thời gian nhờ tính chất sâu sắc, châm biếm, thi vị và chứa chan tình cảm, thông qua những nhân vật hết sức thú vị: vị cha xứ tham ăn, ông già chủ cối xay trọn tình vẹn nghĩa, chàng trai tự tử vì tình, bà chủ nhà trọ cam chịu cho người khác cướp chồng, cặp vợ chồng già nhân hậu...
Là văn sĩ kiêm thi sĩ, những tác phẩm của A. Daudet nói chung cũng như tập truyện ngắn Lá Thư Hè nói riêng đều chứa đựng những nét đặc biệt, thơ mộng nhưng không rời xa thực tế, lời văn nhẹ nhàng trong sáng, dễ làm cho người đọc cảm động. Dành thời gian thưởng thức Lá Thư Hè cũng là cách ngắn gọn nhất để hiểu về một trong những đại văn hào Pháp, và thêm nữa là bồi đắp nỗi nhớ tuổi hoa niên vốn lắng đọng đâu đó trong mỗi con người chúng ta.
Chính Alphonse Daudet lúc sinh thời cũng từng chia sẻ: “Đây là tác phẩm tôi thích nhất, không phải về phương diện văn chương mà bởi tác phẩm này đã nhắc tôi nhớ những giờ khắc đẹp đẽ nhất của tuổi trẻ, những trận cười điên cuồng, những phút say mê không hối tiếc, những bộ mặt, những bóng dáng bạn bè mà sau này tôi không còn gặp lại bao giờ.”
Alphonse Daudet sinh ngày 13/5/1840 tại Nimes, qua đời ngày 16/12/1897. Từ nhỏ, cậu bé Alphonse đã học hành giỏi giang nhưng đến bậc trung học thì buộc phải bỏ giữa chừng do bố mẹ ly hôn. Chàng thanh niên theo chân anh trai lên Paris và được nhận vào làm ký giả cho tờ Le Figaro.
Alphonse Daudet bắt đầu sáng tác từ năm 14 tuổi, đến năm 18 tuổi đã ra mắt tập thơ đầu tiênNhững người đàn bà đang yêu và ngay lập tức được đón nhận nồng nhiệt. Ấn tượng nhất trong văn nghiệp đồ sộ bao gồm hàng chục tiểu thuyết, truyện ngắn và vở kịch của ông, phải kể đến tiểu thuyết đầu tay giàu tính tự truyện với nhan đề Thằng nhóc, tập truyện ngắn Lá Thư Hè và trường thiên tiểu thuyết Những chuyến phiêu lưu kỳ thú của Tartarin xứ Tarascon.
Một số truyện ngắn trong tập Lá Thư Hè như Con dê của ông Seguin, Rượu nhà dòng hay Những vì sao,… cho đến giờ vẫn nằm trong danh sách những tác phẩm được biết đến nhiều nhất của nền văn học Pháp. ***
Lưu Bằng dịch
ĐÔI LỜI GIỚI THIỆU
Những mẫu “ Lettres de mon Moulin ” đầu tiên xuất hiện vào năm 1866 trên một nhật báo, tờ Evènement. Khi in thành sách ba năm sau, chúng chỉ mới gồm 19 truyện. Về sau (đến năm 1884 ) lại thêm năm truyện nữa với đề tài hơi khác ( Les Étoiles, Les Douaniers, En Camargue, Les Vieux, Les Trois Messe Basse )
Đây là những câu chuyện đươc mơ tưởng, được viết ra trong một máy xay gió già nua, tác giả đã ngông mà mua về. Trong giai phẩm con con này, người ta tìm được đặc tính, vừa của miền Nam nước Pháp, vừa của cả nước Pháp, tác phẩm vừa có tính cách địa phương, vừa đại đồng, chan chứa tình nhân loại man mác….hương đồng nội.
Nhà phê bình Lanson cho Alphonse Daudet có biệt tài trong việc miêu tả những gì lưu luyến đến thiện cảm của mình. Mà Daudet thì tất cả đều khiến cho ông lưu luyến. Ông có thiện cảm với kẻ nghèo, với thú vật, với cây cỏ, với vạn vật. Đâu đâu trong mỗi trang, mỗi hàng, ông cũng trút ra một ít lòng mình. Nhưng dù là ký ức, chuyện xưa, thần thoại hay chỉ là chỉ là những hình ảnh tầm thường rút trong kho truyện cổ của miền Nam Pháp hay xuất phát từ tâm hồn thi sĩ, điều học được hay điều nghe thấy, điều tưởng tượng, luôn luôn chúng là những điều rung cảm chân thành. “ Les Lettres de mon Moulin ” có giá trị nhất và trước tiên nhờ vào hình thức. Lời văn có mùi vị của rượu ngọt, của bó hoa, ngay cả thể văn cũng súc tích nhiều hình ảnh đẹp. Bây giờ “ Les Lettres de mon Moulin ” là một tác phẩm cho học sinh học trong trường, ngang hàng với Fables của La Fontaine và truyện cổ của Perrault.
Chúng tôi rút bảy truyện thường cho đọc hơn hết trong lớp và thoát dịch chữ “ Les Lettres de mon Moulin ” thành “ Những cánh thư hè ” gởi đến bạn đọc xa gần.
SAIGON. Năm 1974.
